Câu chuyện bị lãng quên về bà đỡ của Đức Maria trong đêm Giáng Sinh

Philip Kosloski –22/12/2017

Thánh Giuse có thể đã nhận được sự trợ giúp thêm trong đêm Giáng Sinh giá lạnh, khi Đức Maria sắp sinh hạ Hài Nhi.

Khi hình dung về biến cố Chúa Giêsu chào đời, đa số chúng ta thường nghĩ đến Đức Maria và Thánh Giuse, đơn độc trong một chuồng súc vật, chung quanh là muông thú. Hình ảnh ấy thường được dẫn nhập bằng cảnh Thánh Giuse lo lắng đến Bêlem giữa đêm khuya, không tìm được chỗ trọ nơi quán trọ.

Dù cách kể này tạo nên một khung cảnh đầy kịch tính cho câu chuyện Giáng Sinh, nhưng nó lại bỏ qua một số dữ kiện Kinh Thánh và lịch sử, vốn phác họa một bức tranh khác, nếu ta lưu ý đến những tập tục phổ biến vào thời bấy giờ.

Không phải là một cảnh “vào phút chót”

Trước hết, Đức Maria và Thánh Giuse đã ở Bêlem được vài ngày. Thánh Luca thuật lại cách rõ ràng:
“Bởi thế, ông Giu-se từ thành Na-da-rét, miền Ga-li-lê lên thành vua Đa-vít tức là Bê-lem, miền Giu-đê, vì ông thuộc gia đình dòng tộc vua Đa-vít. Ông lên đó khai tên cùng với người đã thành hôn với ông là bà Ma-ri-a, lúc ấy đang có thai. Khi hai người đang ở đó, thì bà Ma-ri-a đã tới ngày mãn nguyệt khai hoa.” (Lc 2,4–6).

Một bản dịch khác còn minh xác hơn:
“Và xảy ra là khi họ đang ở đó, thì đến ngày mãn nguyệt khai hoa”.

Bản văn không hề gợi lên cảm giác vội vã, điều này cho thấy rất có thể Đức Maria và Thánh Giuse đã có đủ thời gian để chuẩn bị cho cuộc sinh nở và tìm kiếm một bà đỡ tại địa phương.

Lịch sử các bà đỡ

Các bà đỡ đã hiện diện trong xã hội nhân loại từ hàng ngàn năm và được nhắc đến ngay trong Cựu Ước, với vai trò then chốt trong câu chuyện về ông Môsê.

Vua Ai Cập nói với các bà đỡ của người Do Thái, một người tên là Síp-ra, người kia là Pu-a:
“Khi các ngươi làm bà đỡ cho phụ nữ Do Thái và thấy chúng trên ghế sinh, nếu là con trai thì giết đi, còn nếu là con gái thì để sống.”
Nhưng các bà đỡ kính sợ Thiên Chúa, không làm theo lệnh vua Ai Cập, và đã để cho các trẻ nam được sống.

Sẽ là điều rất lạ nếu Thánh Giuse phải một mình ở bên Đức Maria trong lúc sinh hạ Chúa Giêsu. Dẫu Thánh Giuse có đức tin lớn lao và tín thác rằng Hài Nhi là Đấng Mêsia, thì vào thời ấy, đàn ông không được huấn luyện để đỡ sinh. Là một người công chính, Thánh Giuse hẳn đã tìm đến sự trợ giúp của một bà đỡ địa phương, ý thức rõ sự thiếu hiểu biết của mình trong lãnh vực này.

Tin Mừng Nguyên Thủy của thánh Giacôbê

Bên cạnh những dữ kiện lịch sử ấy, một văn bản cổ có từ khoảng năm 145, mang tên Tin Mừng Nguyên Thủy của thánh Giacôbê , kể lại câu chuyện về bà đỡ của Đức Maria và một phụ nữ khác đã trợ giúp trong cuộc sinh hạ.

“Và tôi [Giuse] thấy một người phụ nữ đi xuống từ miền đồi núi, bà nói với tôi: Này ông, ông đi đâu đó?
Tôi thưa: Tôi đang tìm một bà đỡ người Do Thái.
Bà đáp: Ông có phải là người Israel không?
Tôi thưa: Vâng.
Bà hỏi tiếp: Ai là người đang sinh con trong hang đá?
Tôi thưa: Một người nữ đã đính hôn với tôi.

Bà đỡ cùng đi với ông. Khi họ đứng trước cửa hang, thì kìa, một đám mây rực sáng bao phủ hang đá. Bà đỡ thưa: Linh hồn tôi được ngợi khen hôm nay, vì mắt tôi đã thấy những điều kỳ diệu — vì ơn cứu độ đã được sinh ra cho Israel.
Ngay lúc đó, đám mây tan đi khỏi hang, và một ánh sáng lớn chiếu rọi trong hang, khiến mắt không thể chịu nổi. Rồi ánh sáng ấy dần dần dịu xuống, cho đến khi Hài Nhi hiện ra và đến bú mớm nơi Mẹ Maria.
Bà đỡ kêu lên: Đây là một ngày trọng đại đối với tôi, vì tôi đã chứng kiến một thị kiến lạ lùng.

Bà đỡ ra khỏi hang, thì gặp Salômê và nói: Salômê, Salômê, tôi có một điều kỳ lạ để kể cho chị: một trinh nữ đã sinh con — điều mà tự bản tính của con người không thể có.”

Dù bản văn này không được coi là linh hứng, nhưng nó phản ánh một thực tại lịch sử rất có thể đã xảy ra. Xét về mặt thực tế, việc Thánh Giuse tìm đến một bà đỡ là điều hợp lý. Việc bà có trực tiếp trợ giúp trong giây phút sinh nở hay không là một câu hỏi khác, nhưng công việc của bà đỡ còn bao gồm cả việc chăm sóc trẻ sơ sinh.

Các thánh tượng Chính Thống giáo và Byzantine cổ xưa cũng gợi nhớ điều này, khi thường khắc họa hình ảnh bà đỡ của Đức Maria ở một góc bức thánh tượng, đang tắm rửa cho Hài Nhi Giêsu mới sinh.

Điều gì chính xác đã xảy ra trong đêm kỳ diệu ấy mãi mãi vẫn là một mầu nhiệm. Tuy nhiên, các chứng cứ Kinh Thánh và lịch sử có thể giúp soi sáng phần nào cuộc sinh hạ đã làm thay đổi vận mệnh thế giới. Bà đỡ của Đức Maria có thể không được nhắc đến trong Kinh Thánh, nhưng rất có thể bà đã hiện diện để trợ giúp Hài Nhi Giêsu bước vào trần gian này.

https://aleteia.org/2017/12/22/the-forgotten-story-of-marys-midwife/