Tỉnh Dòng Nữ Vương Các Thánh Tử Đạo

Dòng Đa Minh có mặt tại Việt Nam từ khi linh mục Gaspard Santa Cruz đặt chân lên đất Hà Tiên năm 1550.

Năm 1587, Tỉnh dòng Rất Thánh Mân Côi (Tây Ban Nha) được thành lập tại Philippines. Tỉnh dòng đã thực hiện bốn chuyến truyền giáo theo yêu cầu của nhà cầm quyền Chân Lạp. Về sau, theo lời mời của các giám mục tại Việt Nam, Dòng đã có mặt và phục vụ Giáo hội địa phương liên tục từ năm 1676. Suốt ba thế kỷ, 240 thừa sai người Tây Ban Nha đã được gửi đến Việt Nam để mở rộng và củng cố nền móng Giáo hội tại đây.

Miền truyền giáo Đa Minh là địa phận Đông Đàng Ngoài, được trao cho Dòng phụ trách từ năm 1756, nay là 5 giáo phận: Hải Phòng, Bùi Chu, Thái Bình, Bắc Ninh và Lạng Sơn.
Trải qua các cuộc bách hại dưới thời chúa Trịnh, các vua Minh Mạng và Tự Đức, Dòng vẫn không ngừng phát triển, và đã đóng góp cho Giáo hội nhiều chứng nhân anh hùng. Trong số 117 thánh tử đạo tại Việt Nam, gia đình Đa Minh có 38 vị, gồm 6 giám mục và 16 linh mục Dòng; 3 linh mục, 6 thầy giảng và 7 giáo dân thuộc huynh đoàn Đa Minh. Ngoài ra, còn 118 đấng đáng kính đang chờ được suy tôn chân phước, và rất nhiều vị tử đạo khác.

1. Năm 1931: thiết lập trường Đệ tử ở Hải Dương.
2. Năm 1934: khánh thành tu viện đầu tiên ở Quần Phương.
3. Năm 1954: đất nước chia đôi, anh em di cư vào Nam.

Năm 1958, tập viện đầu tiên tại miền Nam được thành lập ở Gò Vấp, làm nền móng cho sự phát triển mạnh mẽ của Tỉnh dòng về sau, mà cột mốc là việc thiết lập Phụ tỉnh Việt Nam, trụ sở tại số 81 Trần Bình Trọng, Chợ Lớn, với Bề trên Phụ tỉnh là tu sĩ Giuse Nguyễn Tri Ân từ 1956-1964. Kế đến là tu sĩ Gioakim Nguyễn Văn Liêm.

Ngày 18/03/1967, BTTQ Aniceto Fernandez đã chính thức thành lập TỈNH DÒNG ĐA MINH tại Việt Nam, danh hiệu NỮ VƯƠNG CÁC THÁNH TỬ ĐẠO, với vị Giám tỉnh tiên khởi là tu sĩ Gioakim Nguyễn Văn Liêm. 

Tỉnh dòng được Chính phủ Miền Nam Cộng Hoà chấp nhận tư cách pháp nhân, với danh xưng là “DÒNG ĐA MINH VIỆT NAM”. Ngày 25/10/2016, với Giấy chứng nhận dòng tu số 08/CN-TGCP của Ban Tôn giáo Chính phủ, Tỉnh dòng giữ nguyên danh xưng pháp lý “DÒNG ĐA MINH VIỆT NAM”,  tên tiếng Anh là “THE DOMINICAN PROVINCE OF VIETNAM”.

Ngày 22/05/1999, BTTQ Timothy Radcliffe ký nghị định hợp nhất Tỉnh dòng Nữ Vương Các Thánh Tử Đạo và Phụ tỉnh Pháp tại Việt Nam.

Không kể Tu viện-Học viện Thánh Đa Minh tại Thủ Đức và Tu viện-Tập viện Thánh Tôma tại Vũng Tàu hiện do nhà nước quản lý, Tỉnh dòng có các cộng đoàn sau đây:

CÁC TU VIỆN

1) Tu viện Thánh Giuse – Trụ sở Tỉnh dòng

Ngày 01/04/2004, Trụ sở Tỉnh dòng, sau thời gian dài đặt tại Tu viện Thánh Alberto Cả, Phú Nhuận, chính thức chuyển về địa chỉ 43 Nguyễn Thông, Phường 7, Quận 3. Sau đó, Trụ sở Tỉnh dòng chuyển qua địa chỉ hiện nay.

Ngày 17/11/2020, với sự đồng ý của Bản quyền địa phương ngày 26/10/2020, BTTQ Gerard Francisco Timoner III đã ký nghị định thiết lập cộng đoàn Trụ sở Tỉnh dòng thành Tu viện dưới sự bảo trợ của Thánh Giuse.

2) Tu viện Rất Thánh Mân Côi, Gò Vấp

Ngày 30/01/1956, BTTQ ký nghị định thành lập tu xá tại Gò Vấp, với sự đồng ý của Bản quyền địa phương trong văn thư ngày 02/12/1955, của Thánh Bộ Tu sĩ ngày 19/01/1956 và của Thánh Bộ Truyền giáo ngày 17/01/1956.

Ngày 08/05/1958, BTTQ nâng tu xá thành tu viện. Ngày 14/05/1958, tập viện được thành lập tại đây, với sự đồng ý của Thánh Bộ Tu sĩ ngày 12/5/1958, cho đến 1961 thì chuyển ra Vũng Tàu.

Ngày 22/04/1961, tu viện trở lại cấp tu xá. Năm 1963, trường đệ tử được dời về đây. Ngày 16/06/1965, Tu xá được BTTQ nâng lên tu viện.

Ngày 27/08/1967, Giáo xứ Mân Côi được thành lập, theo hợp đồng với Toà Tổng giám mục Sài Gòn ngày 03/01/1967.

Ngày 14/12/1986, tu sĩ Gioakim Nguyễn Văn Liêm, Đại diện BTTQ ký quyết định mở lại học viện tại đây.

3) Tu viện Thánh Anbetô Cả, Phú Nhuận

Ngày 21/10/1957, BTTQ đã ký nghị định thành lập một tu xá tại Tân Thuận, Sài Gòn, với sự đồng ý của Bản quyền địa phương ngày 04/07/1957.

Ngày 11/04/1959, BTTQ giải thể tu xá ở Tân Thuận và thành lập Tu xá Thánh Đa Minh tại Phú Nhuận với sự đồng ý của Bản quyền địa phương ngày 25/02/1958. Ngày 13/06/1959, Tu xá được BTTQ nâng lên thành Tu viện Thánh Đa Minh, sau đổi thành Tu viện Thánh Anbetô.

Giáo hoàng Chủng viện Alberto từ Nam Định chuyển về đây cho đến tháng 05/1962 thì giải tán. Trường đệ tử Vũng Tàu cũng có thời gian ngắn chuyển về đây. Ngày 25/04/1962, Bề trên Giám tỉnh thành lập trường trung học Thánh Tôma.

Ngày 24/06/1967, Giáo xứ Đa Minh được chính thức thành lập, theo hợp đồng với Toà Tổng giám mục Sài Gòn ngày 03/01/1967.

4) Tu viện Mai Khôi, Quận 3

Ngày 19/01/1956, Tu xá Mai Khôi được chính thức thành lập, với tu sĩ Alexis Michel Cras làm Tu xá trưởng tiên khởi. Ngày 11/02/1969, Tu xá Mai Khôi được nâng lên hàng tu viện, với tu sĩ Đa Minh Phạm Long Tiên làm Tu viện trưởng tiên khởi.

5) Tu viện Thánh Máctinô, Biên Hòa

Ngày 15/03/1957, Tu xá Văn Côi được thiết lập tại Giáo xứ Ngọc Đồng, Hố Nai. Ngày 05/01/1973, Bề trên Giám tỉnh đã dời tu xá về địa chỉ hiện nay.

Ngày 25/04/1982, tu sĩ Giuse Đoàn Thiệu, Đại diện BTTQ ký quyết định nâng tu xá thành tu viện. Ngày 29/10/1991, tu viện đổi thánh hiệu là Máctinô Porét.

Từ năm 1999, tập viện được di dời từ Tu viện Thánh Anbetô Cả về đây. Năm 2000, Tu viện còn điều hành Đền thánh Máctinô và Trung tâm Mục vụ Máctinô.

6) Tu viện Thánh Vinh Sơn Liêm, Dĩ An

Ngày 10/01/1995, BTTQ Timothy Radcliffe ký nghị định thành lập Tu xá Thánh Phêrô. Năm 1998, Tu xá Thánh Gia Thịnh, Bình Phước, Thủ Đức đóng cửa, thỉnh viện được di dời về đây; tu xá đổi thánh hiệu thành Vinh Sơn Liêm.

Ngày 16/11/2014, Bề trên Giám tỉnh Giuse Ngô Sĩ Đình ký quyết định nâng Tu xá Thánh Vinh Sơn Liêm thành tu viện.

7) Tu viện Thánh Vinh Sơn, Cát Đàm

Ngày 02/09/1938, BTTQ Stanislas Gillet ký nghị định thành lập tu xá làm trụ sở Phụ tỉnh. Năm 1954, các tu sĩ Đa Minh vào miền Nam, chỉ còn 1 thầy trợ sĩ ở lại trông coi cơ sở. Năm 1969, nhà nước tiếp quản tu xá và toàn bộ khu đất.

Tháng 05/2010, ngôi nhà và một phần khu đất được trả lại cho Dòng. Ngày 24/10/2010, Bề trên Giám tỉnh Giuse Ngô Sĩ Đình tuyên bố tái lập Tu xá Thánh Vinh Sơn.

Ngày 04/06/2019, Bề trên Giám tỉnh Giuse Nguyễn Đức Hòa ký nghị định nâng Tu xá Thánh Vinh Sơn thành tu viện.

CÁC TU XÁ

8) Tu xá Thánh Phụ Đa Minh, Đà Lạt

Ngày 04/04/1955, tu sĩ T.S. McDermotte, Đại diện BTTQ ký nghị định thành lập tu xá đầu tiên tại miền Nam, với sự đồng ý của Bản quyền địa phương trong văn thư ngày 05/02/1955 và của Thánh Bộ Tu sĩ.

9) Tu xá Thánh Gia Thịnh, Tây Ninh

Ngày 24/10/2008, BTTQ Carlos A. Azpiroz Costa ký nghị định thành lập Tu xá Thánh Gia Thịnh tại Hoà Hội, Châu Thành, Tây Ninh.

10) Tu xá Thánh Tôma Aquinô, Bangkok

Ngày 19/03/2012, BTTQ Bruno Cadoré ký nghị định thành lập Tu xá Thánh Tôma Aquinô tại Bangkok, Thái Lan, với sự đồng ý của Bản quyền địa phương ngày 05/01/2012.

11) Tu xá Thánh Tôma Aquinô, Cần Thơ

Ngày 25/3/2019, BTTQ Bruno Cadoré ký nghị định thành lập Tu xá Thánh Tôma Aquinô tại Cần Thơ, với sự đồng ý của Bản quyền địa phương ngày 15/01/2019.

12) Tu xá Thánh Louis Bertran, Kon Tum

Ngày 30/09/2019, tu sĩ Miguel Ángel del Rio, Đại diện BTTQ, ký nghị định thành lập Tu xá Thánh Louis Bertran tại Kon Tum, với sự đồng ý của Bản quyền địa phương ngày 14/11/2017.

13) Tu xá Thánh Đa Minh Hạnh, Nghi Lộc

Ngày 25/11/2020, BTTQ Gerard Francisco Timoner III ký nghị định thành lập Tu xá Thánh Đa Minh Hạnh tại huyện Nghi Lộc, Gp Vinh, với sự đồng ý của Bản quyền địa phương ngày 27/5/2017.

14) Tu xá Thánh Phụ Đa Minh, Đà Nẵng

Ngày 14/02/2022, BTTQ Gerard Francisco Timoner III ký nghị định thành lập Tu xá Thánh Phụ Đa Minh tại thành phố Đà Nẵng, với sự đồng ý của Bản quyền địa phương ngày 11/01/2021.

15) Tu xá Thánh Hiêrônimô Hermosilla Liêm, Bắc Ninh

Ngày 03/05/2022, tu sĩ Mark Padrez, Đại diện BTTQ, ký nghị định thành lập Tu xá Thánh Hiêrônimô Hermosilla Liêm tại Bắc Ninh, với sự đồng ý của Bản quyền địa phương ngày 20/04/2022.

CÁC PHỤ XÁ VÀ CỘNG ĐOÀN

16) Phụ xá Máctinô, Giang Sơn,  trực thuộc Tu xá Thánh Louis Bertran, Kontum.

17) Phụ xá Thánh Gioan Phaolô II, Hiền Đức, trực thuộc Tu viện Thánh Máctinô.

18) Cộng đoàn Sao Đỏ (Bản quyền địa phương đồng ý ngày 27/05/2017), trực thuộc Tu xá Thánh Hiêrônimô Hermosilla Liêm.

19) Cộng đoàn Bảo Lộc, trực thuộc Tu xá Thánh Phụ Đa Minh.

20) Cộng đoàn Đồng Châu (Bản quyền địa phương đồng ý ngày 10/04/2021), trực thuộc Tu viện Thánh Vinh Sơn

21) Cộng đoàn Thạnh An (Bản quyền địa phương đồng ý ngày 08/12/2021), trực thuộc Tu xá Thánh Tôma Aquinô, Cần Thơ.

CÁC GIÁO XỨ

Tại Việt Nam, anh em Đa Minh đang coi sóc 24 giáo xứ: Tgp Sài Gòn (5), Gp Xuân Lộc (3), Gp Phú Cường (3), Gp Thái Bình (2), Gp Kon Tum (2), Gp Ban Mê Thuột (2), Tgp Hà Nội (1), Gp Đà Lạt (1), Gp Bắc Ninh (1), Gp Bùi Chu (1), Gp Hải Phòng(1), Gp Hà Tĩnh (1) và Gp Hưng Hóa (1). Ngoài ra, anh em cũng hiện diện và phục vụ trong vai trò phó xứ hoặc phụ tá ở một số giáo phận.

PHỤ TỈNH THÁNH VINH SƠN LIÊM, CALGARY, CANADA

Ở hải ngoại, ngày 09/11/1980, BTTQ Vincent de Couesnongle ký quyết định bổ nhiệm tu sĩ Giuse Nguyễn Công Lý làm Bề trên Phụ tỉnh tiên khởi của Phụ tỉnh Thánh Vinh Sơn Liêm, Calgary, Alberta, Canada (Prot. 37b/80/1532). Ngày 29/04/2009, Bề trên Giám tỉnh tuyên bố nâng Phụ tỉnh thành Miền dòng.

Tổng hội Trogir 2013 bãi bỏ các Miền, Phụ tỉnh được tái cơ cấu, quy chế mới của Phụ tỉnh đã được Tỉnh hội 2015 chấp thuận và BTTQ Bruno Cadoré đã ký văn thư phê chuẩn ngày 17/09/2015.

Phụ tỉnh có 1 tu viện và 1 tu xá tại Canada, 1 tu xá tại Hoa kỳ. Anh em Phụ tỉnh coi sóc 5 giáo xứ tại Canada và 5 giáo xứ tại Hoa Kỳ.

https://daminhvn.net/tinh-dong-da-minh-viet-nam/tinh-dong-nu-vuong-cac-thanh-tu-dao-32208.html