Hành Trang 28 : Tinh thần dân chủ

Tinh thần dân chủ là một trong những nét đặc biệt của Dòng, tinh thần đó, bề ngoài là một phương cách điều hành, quan trị Dòng. Nhưng thực chất của nó còn mang nhiều ý nghĩa hơn trong đời sống cộng đoàn chúng ta.

Chúng ta dùng từ ngữ dân chủ của xã hội để chỉ hình thức quản trị trong Dòng vì các chức vụ điều hành trong Dòng, trong tu viện hoặc trong huynh đoàn đều được bầu lên một cách tự do, bình đẳng. Nhưng ở đây chẳng có ai là dân, ai là vua, là quan cả. Ðúng hơn, cách thức điều hành như vậy bộc lộ những quan niệm về đời sống cộng đoàn.

Trước tiên, cách thức đó cho thấy mọi thành viên trong Dòng đều có sự bình đẳng với nhau. Bình đẳng ở đây không phải chỉ là một quyền lợi mà người ta đòi hỏi phải có, nhưng nó là một sự tôn trọng lẫn nhau. Mỗi thành viên không phải chỉ là một con số làm đông thêm nhân sự của tu viện hay huynh đoàn, nhưng mỗi thành viên là một chi thể sống động của cộng đoàn, mỗi thành viên có liên hệ hữu cơ với cộng đoàn, cùng thăng tiến và cùng suy thoái với cộng đoàn. Vì vậy mỗi người đều phải có trách nhiệm về cộng đoàn như là cơ thể của mình vậy. Mỗi thành viên không phải là những con người thụ động, để mặc sự sắp xếp của bề trên, của đoàn trưởng, nhưng là một chủ thể chủ động, hăng hái, tích cực góp phần xây dựng cơ đồ.

Vì thế, dù việc bỏ phiếu được quyết định theo nguyên tắc đa số, nhưng thực chất của các việc bỏ phiếu không phải chỉ là để đi đến quyết định, không phải chỉ để đa số đè bẹp thiểu số, nhưng chính là để tạo nên sự đồng tâm nhất trí. Như vậy, không phải cứ việc bỏ phiếu là xong, nhưng cần thiết phải có sự trao đổi, bàn bạc chân tình. Biết đâu những ý kiến của thiểu số lại chứa đựng nhiều điều hay ? Và biết đâu ý kiến của đa số lại có thể đưa tới những hậu quả tại hại ? Chỉ có một sự đồng tâm nhất trí càng nhiều, càng lớn càng tốt, thì mới có thể giúp chúng ta dễ dàng nhận ra được Ý của Chúa hơn.

Hơn nữa, với cái nhìn siêu nhiên, khi bàn bạc để bỏ phiếu quyết định một điều gì, cũng như khi bề trên điều hành cộng đoàn, đón nhận ý kiến của các thành viên, chúng ta hiểu được rằng người anh em không chỉ ở bên cạnh mình, nhưng đó là những người cùng sống, cùng quyết định, cùng thông chia những khó khăn, cùng góp phần vào công việc chung. Mỗi người anh em như vậy trở nên quà tặng Thiên Chúa ban cho cộng đoàn. Mọi ý kiến của các thành viên đều có thể là tiếng nói của Chúa Thánh Thần đang muốn hướng dẫn sinh hoạt cộng đoàn.

Như vậy, dân chủ không phải chỉ là một qui tắc điều hành, nhưng là một cách thức sống, một cách thức biểu lộ tinh thần cộng đoàn, tinh thần dân chủ của Dòng. Người thành viên Ða Minh cần phải có được một niềm tin sống động, tin vào Chúa vẫn đang làm việc trong anh em, tin vào anh em là những người đồng trách nhiệm với mình, với các người có trách nhiệm. Tinh thần dân chủ cho thấy mỗi thành viên không phải là một người “tay sai” nhưng là những người con trong gia đình, và là một người con trưởng thành, tự mình đảm nhận trách nhiệm với việc chung.